Kurcz\u0119, ten b\u00f3l jest jaki\u015b irracjonalny! Wiem, \u017ce to mnie nie powinno bole\u0107, a boli. Dlaczego nie potrafi\u0119 sobie z nim poradzi\u0107? G\u0142upi jestem, czy jak?<\/em><\/p>\n Takie my\u015bli potrafi\u0105 zatru\u0107 samopoczucie. Co gorsza, jak ju\u017c si\u0119 pojawi\u0105, nie wiadomo, co z nimi zrobi\u0107. Wydaje si\u0119, \u017ce \u017cyj\u0105 w\u0142asnym \u017cyciem i s\u0105 poza nasz\u0105 kontrol\u0105.<\/p>\n Na szcz\u0119\u015bcie, to nieprawda. I o tym jest dzisiejszy tekst. Zaczniemy od tego, jak odzyska\u0107 kontrol\u0119 nad umys\u0142em produkuj\u0105cym takie my\u015bli. A potem spojrzymy, dlaczego nazywanie jakiegokolwiek b\u00f3lu irracjonalnym jest b\u0142\u0119dem, kt\u00f3ry mo\u017ce zatru\u0107 nam ca\u0142e \u017cycie. I co zrobi\u0107 zamiast.<\/p>\n Zacznijmy od zasady fundamentalnej dla zrozumienia, dlaczego my\u015bli kr\u0105\u017c\u0105, czyli:<\/p>\n Je\u015bli obierzemy cel, b\u0119d\u0105 pracowa\u0107 dzie\u0144 i noc, \u017ceby ten cel osi\u0105gn\u0105\u0107. K\u0142opot w tym, \u017ce zazwyczaj obieramy cele nie\u015bwiadomie i\u2026 ekhem\u2026 nie do ko\u0144ca odr\u00f3\u017cniaj\u0105c fakty od w\u0142asnych chciejstw \/ wyobra\u017ce\u0144.<\/p>\n W efekcie wybieramy cele nieosi\u0105galne (typu: wszyscy musz\u0105 mnie lubi\u0107). Jest to odpowiednik wpisania do ju\u017c lec\u0105cej rakiety adresu, kt\u00f3ry nie istnieje. Nie wiem, co zrobi\u0142aby w takiej sytuacji rakieta, ale nasze nieszcz\u0119sne umys\u0142y zaczynaj\u0105 wtedy zatacza\u0107 ko\u0142a, wyrzucaj\u0105c z siebie coraz bardziej desperackie pomys\u0142y na urzeczywistnienie planu. I nie przestan\u0105, dop\u00f3ki tego celu nie osi\u0105gn\u0105, czyli\u2026 nigdy<\/em>. St\u0105d w\u0142a\u015bnie ten ci\u0105g\u0142y podsk\u00f3rny niepok\u00f3j oraz snucie plan\u00f3w D, E i F.<\/p>\n Na szcz\u0119\u015bcie, mo\u017cemy te nieu\u015bwiadomione i nieosi\u0105galne cele odkry\u0107, uwa\u017cnie obserwuj\u0105c w\u0142asne my\u015bli i emocje. Potem \u015bwiadomie zmieni\u0107 je na spe\u0142nialne. A jeszcze bardziej potem je osi\u0105gn\u0105\u0107 i poczu\u0107 wreszcie niewyobra\u017calny (dla umys\u0142u w panicznym k\u00f3\u0142ku), g\u0142\u0119boki spok\u00f3j.<\/p>\n Taki w\u0142a\u015bnie jest cel medytacji \u2013 odnale\u017a\u0107 ukryty w naszych umys\u0142ach fa\u0142sz i oczy\u015bci\u0107 si\u0119 z niego.<\/p>\n Jaki wi\u0119c nieosi\u0105galny cel<\/strong> pr\u00f3bujemy osi\u0105gn\u0105\u0107, gdy nasze umys\u0142y kr\u0105\u017c\u0105 w takim k\u00f3\u0142ku? (Przeklejam z pocz\u0105tku tego tekstu :))<\/p>\n Kurcz\u0119, ten b\u00f3l jest jaki\u015b irracjonalny! Wiem, \u017ce to mnie nie powinno bole\u0107, a boli. Dlaczego nie potrafi\u0119 sobie z nim poradzi\u0107? G\u0142upi jestem, czy jak?<\/em><\/p>\n Sprawd\u017amy.<\/p>\n Je\u015bli nie wierzysz, zacznij zwraca\u0107 uwag\u0119 na to, ile razy w ci\u0105gu dnia us\u0142yszysz s\u0142owo \u201ewalka\u201d. Zobaczysz, \u017ce co problem, to nasza cywilizacja podejmuje z nim walk\u0119. I tak, wok\u00f3\u0142 trwa walka z: inflacj\u0105, przest\u0119pczo\u015bci\u0105, korupcj\u0105, terroryzmem, narkotykami, oty\u0142o\u015bci\u0105, piratami drogowymi. A nawet z nietolerancj\u0105, stresem, czy depresj\u0105. Niestety, walka zazwyczaj nie rozwi\u0105zuje problem\u00f3w (a mentalnych – nigdy) \u2013 i o tym w drugim odcinku.<\/p>\n Odmian\u0105 tego przekonania na poziomie indywidualnym jest zasada, kt\u00f3r\u0105 wpaja nam si\u0119 od male\u0144ko\u015bci, bo bez niej uporz\u0105dkowane i kulturalne spo\u0142ecze\u0144stwo zamieni\u0142oby si\u0119 natychmiast w mot\u0142och leni, brudas\u00f3w i morderc\u00f3w, czyli:<\/p>\n \u017beby zmieni\u0107 czyje\u015b zachowanie, trzeba je skrytykowa\u0107.<\/strong><\/p>\n Codzienne do\u015bwiadczenie potwierdza nam, \u017ce jest to taktyka doskona\u0142a: dzia\u0142a na ka\u017cdego. I to 24\/7.<\/p>\n Na przyk\u0142ad, gdy nie podoba si\u0119 nam, jak nasz partner kroi chleb, wyskakujemy zza lod\u00f3wki w stroju Supermana i grzmimy:<\/p>\n Jak kroisz ten chleb, ty wrogu ludzko\u015bci? Nie widzisz, ile okruszk\u00f3w leci na pod\u0142og\u0119?!! Co z tob\u0105 nie tak??!<\/em><\/p>\n I \u017caden okruszek ju\u017c nigdy nie spadnie na nasz\u0105 pod\u0142og\u0119. Je\u015bli spadnie, to tylko dlatego, \u017ce wykonali\u015bmy nasz\u0105 krytyk\u0119 \u017ale, za cicho, lub za ma\u0142o razy. Wi\u0119c dobieramy inne s\u0142owa, wykrzykujemy je g\u0142o\u015bniej i cz\u0119\u015bciej. A\u017c w ko\u0144cu w naszym domu zapanuje \u0142ad, porz\u0105dek i og\u00f3lna harmonia.<\/p>\n Alleluja!<\/p>\n A wracaj\u0105c do irracjonalnego b\u00f3lu.<\/p>\n Irracjonalnym nazywamy zazwyczaj b\u00f3l, o<\/em> kt\u00f3rym wiemy, \u017ce nie powinno go by\u0107.<\/em> A co robi przedstawiciel naszej kultury z czym\u015b co jest, cho\u0107 wiemy na bank, \u017ce nie powinno tego by\u0107?<\/p>\n To oczywiste.<\/p>\n Zaczyna z tym walczy\u0107.<\/p>\n Nazywamy b\u00f3l irracjonalnym, g\u0142upim, czy nawet gorzej po to, \u017ceby go zmia\u017cd\u017cy\u0107 krytyk\u0105 i \u017ceby w efekcie znikn\u0105\u0142. Teraz. Natychmiast. A skoro nie znika, to najwyra\u017aniej za ma\u0142o zjadliwa ta nasza krytyka i trzeba si\u0119 zgani\u0107 bardziej.\u00a0 Stajemy wi\u0119c na rz\u0119sach, \u017ceby w ko\u0144cu wyplu\u0107 z siebie tak wyrafinowan\u0105 auto-inwektyw\u0119, \u017ce b\u00f3l, kt\u00f3rego nie powinno by\u0107, p\u00f3jdzie tam, gdzie jego miejsce, czyli w nico\u015b\u0107.<\/p>\n A w naszych wn\u0119trzach zapanuje w ko\u0144cu \u0142ad, porz\u0105dek i og\u00f3lna harmonia.<\/p>\n Alleluja! ;)<\/p>\n Niestety cel: zabij sw\u00f3j b\u00f3l teraz, natychmiast!<\/em> jest z gatunku nieosi\u0105galnych. I, jako taki, wrzuci nasze umys\u0142y w ko\u0142owrotek. Kt\u00f3rego nie zatrzymamy, dop\u00f3ki b\u0119dziemy pr\u00f3bowa\u0107 zabi\u0107 b\u00f3l.<\/p>\n Dlaczego jednak jest to cel nieosi\u0105galny?<\/p>\n Bo b\u00f3l to jedynie objaw. Dop\u00f3ki nie dotrzemy do przyczyn naszego b\u00f3lu, nie mamy szans si\u0119 z niego uwolni\u0107.<\/p>\n Co gorsza (cho\u0107 bardziej prawdziwe jest stwierdzenie: co lepsze), b\u00f3l pe\u0142ni niezwykle cenn\u0105 funkcj\u0119 w naszym umy\u015ble.<\/p>\n Bo:<\/p>\n B\u00f3l fizyczny pozwala nam si\u0119 zorientowa\u0107, \u017ce nie u\u017cywamy naszego organizmu zgodnie z instrukcj\u0105 obs\u0142ugi i niezb\u0119dna jest akcja naprawcza. To dzi\u0119ki niemu wyci\u0105gamy r\u0119k\u0119 z ognia, zanim si\u0119 sfajczy. Albo wstajemy od \u015bwi\u0105tecznego sto\u0142u, zanim nam \u017co\u0142\u0105dek p\u0119knie na \u015bmier\u0107.<\/p>\n B\u00f3l psychiczny pe\u0142ni identyczn\u0105 funkcj\u0119: pozwala nam zorientowa\u0107 si\u0119, \u017ce nie u\u017cywamy umys\u0142u zgodnie z instrukcj\u0105 i niezb\u0119dna jest akcja naprawcza.<\/p>\n Bo b\u00f3l psychiczny to <\/strong>sygna\u0142 ostrzegawczy, \u017ce nasze iluzje zderzy\u0142y si\u0119 z Rzeczywisto\u015bci\u0105. I co gorsza, <\/strong>Rzeczywisto\u015b\u0107 nie chce si\u0119 podporz\u0105dkowa\u0107! A wi\u0119c beznadziejni, bezskuteczni, g\u0142upi itp jeste\u015bmy. Zawsze.<\/p>\n Bez wyj\u0105tku.<\/p>\n B\u00f3l oznacza, \u017ce nie\u015bwiadomie pr\u00f3bowali\u015bmy kontrolowa\u0107 co\u015b, co jest poza nasz\u0105 kontrol\u0105 i wyci\u0105gn\u0119li\u015bmy wniosek na w\u0142asny temat na podstawie pora\u017cki. <\/strong>(Klasyczny przyk\u0142ad: on mnie nie chce. ergo beznadziejna jestem!)<\/em><\/p>\n A dlaczego pr\u00f3bowali\u015bmy kontrolowa\u0107? O tym b\u0119d\u0119 pewnie pisa\u0107 w przysz\u0142o\u015bci, ale tak na szybko: dlatego, \u017ce wt\u0142oczono nam w g\u0142owy wiar\u0119, \u017ce jeste\u015bmy OK, tylko jak spe\u0142nimy jakie\u015b arbitralne warunki.<\/p>\n Innymi s\u0142owy, b\u00f3l jest naszym jedynym wiarygodnym przewodnikiem do bezwarunkowej samo-akceptacji.\u00a0<\/strong><\/p>\n Dlatego nazywanie b\u00f3lu irracjonalnym jest najgorsz\u0105 rzecz\u0105, kt\u00f3r\u0105 mo\u017cemy zrobi\u0107, gdy czujemy b\u00f3l. Bo w ten spos\u00f3b ucinamy sobie drog\u0119 do odkrycia iluzji, kt\u00f3re nas zniewalaj\u0105. I brniemy przez \u017cycie, wierz\u0105c w fundamentaln\u0105 bujd\u0119: co\u015b jest ze mn\u0105 bardzo nie tak, tylko nie wiem co.<\/em><\/p>\n Dlatego zamiast si\u0119 krytykowa\u0107 za to, \u017ce pojawi\u0142 si\u0119 w nas b\u00f3l, zdrowiej jest… pogodzi\u0107 si\u0119 z tym, \u017ce ten b\u00f3l w nas jest ;)<\/p>\n A potem spokojnie si\u0119 mu przyjrze\u0107, \u017ceby odnale\u017a\u0107 jego przyczyn\u0119.<\/p>\n A tak si\u0119 szcz\u0119\u015bliwie sk\u0142ada, \u017ce jest to ju\u017c cel w 100% osi\u0105galny.<\/p>\n I gdy przestawimy nasze umys\u0142y z nieosi\u0105galnego celu: zabij ten b\u00f3l teraz, natychmiast!<\/em> na cel osi\u0105galny: zaraz, powoli, w tym jest g\u0142\u0119bszy sens, spr\u00f3bujmy zrozumie\u0107, sk\u0105d wzi\u0105\u0142 si\u0119 ten b\u00f3l<\/em>, nasze umys\u0142y natychmiast wyjd\u0105 z trybu kr\u0105\u017c\u0105cej desperacji i przejd\u0105 w spokojny tryb pracy. A my ju\u017c na tym etapie poczujemy spor\u0105 ulg\u0119.<\/p>\n A je\u015bli uda nam si\u0119 znale\u017a\u0107 iluzj\u0119, kt\u00f3r\u0105 wskazywa\u0142 nam nasz b\u00f3l i j\u0105 pu\u015bcimy, to… b\u00f3l zniknie. Bo nie b\u0119dzie mia\u0142 ju\u017c co wskazywa\u0107.<\/p>\n Je\u015bli w\u0142a\u015bnie sobie my\u015blisz no niby tak i niby brzmi spoko, ale ja WIEM, \u017ce m\u00f3j b\u00f3l jest irracjonalny i WIEM, \u017ce nie powinno go by\u0107, <\/em>to prujemy dalej ;)<\/p>\n No bo sk\u0105d to wiesz?<\/p>\n Sp\u00f3jrzmy na:<\/p>\n Cho\u0107 poj\u0119cie \u201eracjonalnego b\u00f3lu\u201d nie funkcjonuje, to funkcjonuje b\u00f3l \u201ezrozumia\u0142y\u201d. Czyli jak kto\u015b czuje b\u00f3l i podnosi si\u0119 w nas kurcz\u0119, rozumiem ci\u0119, to musi bole\u0107<\/em> \u2013 klasyfikujemy cudzy b\u00f3l jako zrozumia\u0142y.<\/p>\n A gdy pojawi si\u0119 w nas: rety, dlaczego ty to tak prze\u017cywasz? przecie\u017c nic si\u0119 nie sta\u0142o. zupe\u0142nie ci\u0119 nie rozumiem!<\/em> \u2013 cudzy b\u00f3l jest z dupy i nale\u017cy go zmia\u017cd\u017cy\u0107 krytyk\u0105.<\/p>\n Zauwa\u017c, \u017ce cho\u0107 u\u017cywamy s\u0142\u00f3w \u201ezrozumia\u0142y\u201d, \u201erozumiem\u201d, nikt nie podj\u0105\u0142 najmniejszej pr\u00f3by rzeczywistego zrozumienia mechanizmu powstawania b\u00f3lu.<\/p>\n Komunikujemy w ten spos\u00f3b jedynie to, \u017ce akceptujemy cudzy b\u00f3l, bo te\u017c by\u015bmy go czuli. Innymi s\u0142owy, pod poj\u0119ciem \u201ezrozumia\u0142y\u201d, kryje si\u0119 \u201espo\u0142ecznie akceptowalny\u201d.<\/p>\n I odwrotnie: b\u00f3l \u201eirracjonalny\u201d to taki, kt\u00f3rego ludzie w naszym otoczeniu nie akceptuj\u0105, bo sami by go nie czuli (a przynajmniej tak twierdz\u0105 \/ wierz\u0105, bo najprawdopodobniej go wyparli \u2013 o czym w kolejnym odcinku).<\/p>\n Gdy wi\u0119c katujemy si\u0119 terminem \u201eirracjonalny b\u00f3l\u201d w tym powszechnym znaczeniu, oznacza to jedynie tyle, \u017ce nie spe\u0142niamy norm twardo\u015bci (=wyparcia) obowi\u0105zuj\u0105cych w naszym otoczeniu. A jakby nie patrze\u0107, normy spo\u0142eczne nijak si\u0119 maj\u0105 do naszej inteligencji. Nie mo\u017cna wi\u0119c na tej podstawie wyci\u0105gn\u0105\u0107 wniosku, \u017ce g\u0142upi jeste\u015bmy.<\/p>\n Je\u015bli w\u0142a\u015bnie kontrujesz ale m\u00f3j b\u00f3l jest NAPRAWD\u0118 irracjonalny, a nie w tym powszechnym znaczeniu<\/em>, to namawiam do przyjrzenia si\u0119, jak definiujesz s\u0142owo „irracjonalny”.<\/p>\n Bo s\u0105 2 opcje:<\/p>\n Pierwsza to taka, \u017ce gdzie\u015b w tej definicji czai si\u0119 za\u0142o\u017cenie, \u017ce to, czy czujemy b\u00f3l, czy nie, jest naszym wyborem. Podczas gdy b\u00f3l jest tylko i wy\u0142\u0105cznie czerwon\u0105 lampk\u0105 ostrzegawcz\u0105, kt\u00f3ra zapala si\u0119 AUTOMATYCZNIE, w momencie gdy zaczynamy si\u0119 ocenia\u0107 na podstawie wydarze\u0144, kt\u00f3re nie maj\u0105 z nami najmniejszego zwi\u0105zku.<\/p>\n Jedyny wyb\u00f3r, kt\u00f3ry mamy, gdy czujemy b\u00f3l, to taki, czy podejmujemy z b\u00f3lem walk\u0119, czy jednak otwieramy si\u0119 na niego, \u017ceby dotrze\u0107 do jego przyczyn.<\/p>\n A druga opcja jest taka, \u017ce wiesz, \u017ce gdyby\u015b widzia\u0142 Rzeczywisto\u015b\u0107 tak\u0105, jak\u0105 jest, nie by\u0142oby w tobie b\u00f3lu. Nazywasz wi\u0119c b\u00f3l irracjonalnym, bo wiesz, \u017ce jest efektem b\u0142\u0119d\u00f3w we wnioskowaniu, typu on mnie nie chce, ergo beznadziejna jestem<\/em>.<\/p>\n Tylko, \u017ce w tym sensie, ka\u017cdy b\u00f3l jest irracjonalny, bo ka\u017cdy b\u00f3l jest efektem wyci\u0105gania b\u0142\u0119dnych wniosk\u00f3w na sw\u00f3j temat. Jaki sens wi\u0119c rwa\u0107 szaty nad faktem, \u017ce nasz umys\u0142 w\u0142a\u015bnie pope\u0142ni\u0142 b\u0142\u0105d? Nie lepiej usi\u0105\u015b\u0107 i ten b\u0142\u0105d naprawi\u0107 g\u0142\u0119bok\u0105 introspekcj\u0105?<\/p>\n Gdy us\u0142yszysz w sobie g\u0142os: ten b\u00f3l jest jaki\u015b irracjonalny!<\/em> nadstaw uszu i sprawd\u017a, czy to pocz\u0105tek samo-nagany, czy zaproszenie do introspekcji.<\/p>\n Bo samo-nagana to efekt iluzji, \u017ce tego b\u00f3lu nie powinno w og\u00f3le by\u0107. A przecie\u017c b\u00f3l pe\u0142ni bardzo wa\u017cn\u0105 funkcj\u0119: sygnalizuje, \u017ce dzia\u0142amy pod wp\u0142ywem nieu\u015bwiadomionych iluzji. Bez niego nie mieliby\u015bmy bladego poj\u0119cia, \u017ce zboczyli\u015bmy z naszego kursu.<\/p>\n Gdy jednak pogodzimy si\u0119 z tym, \u017ce oho, odpali\u0142 mi si\u0119 jaki\u015b b\u00f3l, a przecie\u017c b\u00f3l to sygna\u0142, \u017ce wzrok przes\u0142oni\u0142a mi jaka\u015b iluzja, ciekawe jaka? z jakim faktem si\u0119 szarpi\u0119? jakiej prawdy nie chc\u0119 tu zobaczy\u0107 i dlaczego? <\/em>mamy szans\u0119 te iluzje odnale\u017a\u0107, pu\u015bci\u0107 i naprawi\u0107 nasz kurs.<\/p>\n A wtedy b\u00f3l sam zniknie. Bo nie ma co sygnalizowa\u0107.<\/p>\n Dlatego b\u00f3l jest w rzeczywisto\u015bci naszym skarbem.<\/p>\n Naszym najlepszym przewodnikiem do prawdy, \u017ce jeste\u015bmy OK ju\u017c tu i teraz.<\/p>\nNasze umys\u0142y s\u0105 jak samo-naprowadzaj\u0105ce si\u0119 rakiety<\/h1>\n
Fundamentem naszej kultury jest wiara, \u017ce przemoc jest rozwi\u0105zaniem ka\u017cdego problemu<\/h1>\n
B\u00f3l psychiczny pe\u0142ni tak\u0105 sam\u0105 funkcj\u0119 jak b\u00f3l fizyczny<\/h1>\n
\n<\/strong><\/p>\nPowszechne rozumienie „irracjonalnego b\u00f3lu”<\/h1>\n
* * *<\/strong><\/h1>\n